Ik kijk uit naar deze alternatieve troonredes, ze laten zien hoe het anders kan. Want de échte troonrede op de 3e dinsdag in september zal – verwacht ik – niet de duurzame plannen bieden die nodig zijn. Ik zal extra mijn oren spitsen bij drie onderwerpen die ook raken wat we provinciaal doen:
1. Duurzame economie
Het kabinet claimt de klimaatdoelen van Parijs te willen halen en dus de wereld maximaal tussen de 1,5-2 graden op te laten warmen. Daarvoor is een hele andere economie nodig, een economie die niet is gericht op nog meer spullen produceren, maar op de welvaart eerlijker verdelen en vuilnisbergen te laten krimpen. Goed voorbeeld hiervan is dat we inmiddels genoeg kleding hebben om zes generaties te kleden, maar er toch nog altijd nieuwe kleding gemaakt wordt. Ik verwacht dat dit kabinet niet de nodige stappen zal zetten, omdat de minister zich zal richten op Groene Groei. Toch ben ik benieuwd welk beleid ze presenteren: hoe gaat het kabinet investeren in een groenere economie?
In de provincie Utrecht investeren we al jaren in duurzame initiatieven, en komende weken gaan we een strategie vaststellen om de circulaire economie te realiseren. Mijn inzet is dat we echt gaan zorgen dat we ons grondstoffengebruik verminderen en de afvalberg uit onze provincie dus kleiner wordt.
2. Energie-opwek
De coalitiepartners in de Tweede Kamer willen onafhankelijk zijn van andere landen voor onze energievraag, maar ze willen ook verder gaan met twee kerncentrales te bouwen. Misschien komt het antwoord op de vraag waar in Nederland ze uranium willen vinden wel op Prinsjesdag? Schadelijker nog is dat de gaswinning op de Noordzee wordt opgeschaald. Dat is niet alleen een verkeerde energiebron als je het klimaat niet verder wil opwarmen, maar ook de rechtbank heeft afgelopen april de vergunning hiervoor vernietigd. Zou hier meer duidelijkheid over komen in de troonrede?
Voor de werkelijk duurzame energie wil het kabinet dat windmolens zoveel mogelijk op zee komen in plaats van op land. Windmolens op zee is niet verkeerd, maar wind op land is ook nodig. In onze provincie gaan we komend halfjaar besluiten waar er nieuwe windmolens bij moeten komen. De Haagse uitspraak dat er voortaan geen wind op land meer moet komen, gaat als je heel goed leest niet over deze windmolens, omdat ze bestaande trajecten door willen laten gaan. Toch zal een hoop weerstand tegen onze lokale windmolens zich waarschijnlijk richten op dat de molens beter op zee kunnen staan. De vertraging die dat oplevert is onacceptabel. De klimaatcrisis wacht niet. Daarom blijf ik me ervoor inzetten dat er ook windmolens in onze provincie komen.
3. Vrijheid om te demonstreren en te bestaan
De veroordeling van activisten in Engeland deze zomer is een schrikbeeld voor wat een PVV-kabinet in Nederland ook kan doen. De Britse activisten zijn deze zomer opgepakt voor het voorbereiden van een demonstratie. Onze nieuwe minister van Justitie en Veiligheid, Van Weel, wil “binnen het demonstratierecht grenzen stellen” oftewel: zorgen dat demonstraties zoals die van Extinction Rebellion verder verboden kunnen worden. Een ongelofelijke intentie, want vrijheid om te demonstreren is één van de grondvesten van onze democratie. En dat terwijl het demonstratierecht in Nederland al onder druk staat! Ik hoop dat hier in de troonrede geen plannen voor zitten. In dit geval: geen bericht, goed bericht.
Het kan niet onbesproken blijven als we onze blik op Den Haag richten, dit kabinet is er niet voor iedereen. Deze zomer zagen we al wat dat betekent voor jongens zoals Mikael: de 11-jarige jongen die mogelijk wordt uitgezet naar een land waar hij nog nooit is geweest. Ik hou mijn hart vast voor wat er aan maatregelen aangekondigd zal worden.
Einde van duurzame dinsdag?
Ik kijk uit naar de duurzame troonredes, waar ik hoop en inspiratie uit kan halen. Misschien kan het de pijn die ik van de andere troonrede verwacht, wat verzachten. Duurzame dinsdag bestaat al sinds 1997, maar ik hoop natuurlijk dat het in 2025 niet meer nodig is. Dat we een werkelijk duurzaam kabinet krijgen, dat een troonrede uitspreekt waardoor geen alternatieve, duurzame troonrede meer nodig is. Niet meer duurzame dinsdag, maar een elke-dag-duurzaam-kabinet.
Julia Matser