Statenlid Ali Karataş: “De conclusies van het rapport zijn helder. Door het ontbreken van ervaringscijfers, tijdsdruk en kennisgebrek worden sommige maatschappelijke waarden en baten in provinciale besluitvorming buiten beschouwing gelaten. Dit kunnen en moeten we voorkomen! Als we dit niet doen zullen financiële effecten onterecht zwaarder blijven wegen dan maatschappelijke en ecologische baten. En is verandering verleden tijd.”

De ‘ontelbare’ waarde van natuur

Als er een besluit genomen moet worden over een nieuwe weg, zijn de cijfers vaak snel inzichtelijk: wat is de reistijdwinst, de effecten op het geluid in de omgeving en de verkeersveiligheid. Maar als het gaat om de aanleg van groen bij diezelfde nieuwe weg of bij een nieuw woningbouwproject of een nieuw natuurgebied, is dat vaak minder concreet. Dat terwijl die grote waarde er wel degelijk is voor bijvoorbeeld gezondheid, recreatie, vermeden klimaatschade, biodiversiteit en niet te vergeten de intrinsieke waarde van natuur. Al die baten kunnen tezamen doorslaggevend groot zijn. En misschien niet financieel, maar wel ecologisch, maatschappelijk en economisch van grote waarde zijn.

Maatschappelijke kosten-batenanalyses

Om die belangrijke waarden in beeld te brengen wordt veel gewerkt met maatschappelijke kosten-batenanalyses (MKBA’s). Deze brengen, zoals de naam zegt, de kosten en baten in beeld van een plan of project ten opzichte van de situatie waarin je niets zou doen. Kort gezegd: wat kost het en wat levert het op? Niet alleen qua geld maar ook en met name qua omgevingskwaliteiten en maatschappelijke baten.

Dit wordt al veel gebruikt bij bereikbaarheid of beschikbaarheid van woningen, waardoor veel kosten en baten op die thema’s goed in beeld zijn en in euro’s uitgedrukt kunnen worden. Maar bij omgevingskwaliteiten als groen, cultuur, erfgoed, voorzieningenniveau of sociale cohesie is dat nog niet altijd het geval of zijn de cijfers er wel, maar zijn ze onvoldoende bekend of worden ze niet of nauwelijks meegewogen.

Aanbevelingen

Om daar in de provinciale besluitvorming verandering in te brengen doet het rapport van Witteveen+Bos een aantal belangrijke aanbevelingen. Zo moet de provincie vaker MKBA’s opstellen en dit in verschillende beslis/werkprocessen vroeg in het traject een plek geven.

Verder wordt aanbevolen om daar waar de onderbouwing voor relevante maatschappelijke baten nog ontbreekt, de ontbrekende ervaringscijfers in beeld te brengen door deze te laten onderzoeken en ze gratis beschikbaar te stellen. Een mooi voorbeeld daarvan is de CO2-prijs die de provincie Utrecht recent heeft vastgesteld waarmee de maatschappelijke kosten van klimaatverandering nu en in de toekomst meegewogen wordt in beleidsafwegingen en -keuzes. Dit op basis van een zorgvuldig onderzoek door het Klimaatverbond Nederland.

Ali Karataş: “Deze aanbevelingen bieden een goede basis voor de nieuwe Statenfractie van GroenLinks en de provinciale organisatie om de provinciale beleids- en besluitvorming te versterken. Dat is belangrijk, want: alles van waarde is krachtig en biedt hoop voor de toekomst! Daar moet GroenLinks zich voor blijven inzetten.”

Lees hier het rapport