Statenlid Jeroen Bart: “Te lang hebben wij als provincie bij de vriendschapsband met Guangdong in China alleen een economische bril op gehad. Terwijl vriendschap nou juist gaat over allesbehalve economie. Wat GroenLinks betreft is het tijd voor een andere relatie, een relatie die een positieve bijdrage levert aan het leven van gewone Chinezen. Een relatie die ingaat op mensenrechten en duurzaamheid. Kortom, een relatie voor de 21e eeuw.”
Evaluatie van de vriendschapsband
Vorig jaar werd in Provinciale Staten al een motie aangenomen om de vriendschapsband met China te evalueren. In deze evaluatie moest vooral ingegaan worden op mensenrechten en duurzaamheid, naast de economische waarde van de vriendschapsband. Deze evaluatie lag nu voor, met vier mogelijke scenario’s.
De scenario’s die voorlagen waren het verbreken van de vriendschapsband, het in slaap brengen van de vriendschapsband, het continueren van de huidige situatie of het voortzetten van de vriendschapsband, maar met een volwaardige plek voor de mensenrechten, (cyber)veiligheid, het voorkomen van economische spionage en duurzaamheid. Het college van Gedeputeerde Staten stelde dit laatste scenario voor.
Nieuwe Memorandum of Understanding
GroenLinks kon zich in het voorstel van Gedeputeerde Staten vinden, maar vond de uitwerking nog erg vrijblijvend. Daarom stelde GroenLinks samen met D66, CDA en SP per amendement voor om hier een scherpere invulling aan te geven. Het amendement vroeg onder meer om tot een nieuw “Memorandum of Understanding (MoU)” te komen met de provincie Guangdong, waarin afspraken zouden worden gemaakt over mensenrechten, duurzaamheid en uitwisseling op het gebied van cultuur, onderwijs en maatschappij.
Bedrijven die meegaan op missies zouden voortaan een convenant moeten tekenen en die uitgangspunten onderschrijven. En voorafgaand aan elke missie moet een gesprek plaatsvinden met Amnesty International over een concrete casus op het gebied van mensenrechten die in Guangdong speelt, om tijdens het bezoek te bespreken.
Jeroen Bart: “Wellicht zou het het makkelijkste zijn, om dan de band met Guangdong helemaal te verbreken. Alleen daar schieten de mensen in de provincie Guangdong, of elders in China, niets mee op. En uiteraard is het maken van concrete afspraken met Guangdong ook niet makkelijk. Daar zijn we ons van bewust. Maar als dit lukt, kunnen we met onze kleine maar belangrijke rol, het leven van gewone Chinezen positief beïnvloeden.”
Geen duidelijkheid over toekomst vriendschapsband
Wanneer het niet lukt om nieuwe afspraken met Guangdong te maken, kan er alsnog besloten worden om de vriendschapsband te verbreken. Daarmee lag er wat GroenLinks betreft een voorstel dat recht deed aan alle gevoelens in Provinciale Staten. Ondanks waardering voor het compromis, deden ChristenUnie, PvdA, SGP, FvD en Lijst Bittich het voorstel om de vriendschapsband nu al te verbreken.
De VVD kwam met een amendement waar geen van de andere partijen zich in kon vinden. Hierin werd ook om aandacht voor mensenrechten gevraagd, maar veel minder stevig dan in het voorstel van GroenLinks. Ook vroeg het amendement van de VVD om meer ruimtelijke uitbreidingsmogelijkheden voor bedrijven in Utrecht, iets dat niet in dit debat thuishoorde.
Geen enkel voorstel heeft het uiteindelijk gehaald. Het amendement van GroenLinks werd met steun van PvdA en ChristenUnie wel aangenomen, nadat dat van hen verworpen werd, maar uiteindelijk steunde PvdA en ChristenUnie niet het voorstel waarin het amendement verwerkt was. Hierdoor is het hele voorstel, inclusief wijzigingen, weggestemd, en is er geen besluit genomen over de toekomst van de vriendschapsband met Guangdong.
Bart: “We vinden het erg jammer dat ons voorstel het niet gehaald heeft en er dus geen besluit is genomen. Wat wel duidelijk is, is dat niemand blij is met de huidige vorm van de vriendschapsband. Maar ook dat er geen meerderheid is voor het enerzijds aanscherpen of anderzijds verbreken van de vriendschapsband. Dat betekent helaas dat gedeputeerde Strijk terug naar te tekentafel moet om met een nieuw voorstel te komen. Word vervolgd!”