In de visie van GroenLinks leven dieren in een natuurlijke omgeving, krijgen agrarische ondernemers een eerlijke (en dus hogere) prijs en weten mensen weer waar hun voedsel vandaan komt. Kortom, een boer-, dier-, milieu-, landschaps- en gezondheidsvriendelijke landbouw. GroenLinks is fel gekant tegen de dier- en mensonterende intensieve veehouderij die een te groot beslag legt op ons milieu. Juist daarom stellen we voorwaarden op dierenwelzijn, milieubelasting, landschap en volksgezondheid centraal.
Helaas zijn er nog steeds “klaplopers” in de agrarische sector. Klaplopers die voor het beschamend lage wettelijke minimum gaan, of zelfs daar onder. Gelukkig zijn er ook koplopers, zo stijgt het marktaandeel biologisch elk jaar opnieuw, ontwikkelen ondernemers nieuwe stalconcepten die beter zijn voor mens, dier en milieu. Daartussenin zitten de agrariërs bij wie de ergste misstanden zijn uitgebannen (groeihormonen, preventieve antibiotica, misdadig diertransport, legbatterijkooien).
De provinciale landbouwvisie bevat veel goede elementen om boeren te verleiden of te dwingen zich duurzaam te ontwikkelen. Maar volgens GroenLinks ontbreekt de noodzakelijke glasheldere duidelijkheid dat dit de richting is die we op moeten. Het is belangrijk ondernemers richting te geven en zo in staat te stellen met de juiste innovaties te komen en zich bij de koplopers te voegen. Een verdere toename van het biologische marktsegment past bij deze toekomstvisie.
GroenLinks kiest in de provincie Utrecht op dit moment niet voor een beleid enkel gericht op de omvang van een bouwblok, maar voor sturing op verbetering van dierenwelzijn, vermindering van de milieubelasting, verbetering van de volksgezondheid en goede landschappelijke inpassing.
De discussie over 1,5 of 2,5 hectare is namelijk niet zo simpel als het lijkt. Tijdens een recent werkbezoek aan de Bethunepolder bezochten we een prachtig biologisch bedrijf, precies het soort ondernemer dat we willen hebben. Alleen door natuurlijke omstandigheden (zoals het moeten wegblijven van slootkanten) pakt het bouwblok onhandig uit: voor zijn volgende ontwikkelstap heeft hij 2 ha bouwblok nodig, waarvan dan 1,2 ha bebouwd is. Wie is GroenLinks om deze biologische boer zo’n positieve ontwikkeling te misgunnen? Dit voorbeeld laat zien dat het niet altijd past simpelweg te berusten in de beperking van de omvang van afzonderlijke bedrijven.
De landbouwvisie is een eerste aanzet voor de voorwaarden die we als provincie stellen waarbinnen een boerenbedrijf mag groeien. Bij de ruimtelijke structuurvisie zullen deze kaders uiteindelijk worden vastgelegd. Daarvoor moeten de voorwaarden concreter, ambitieuzer en completer worden uitgewerkt. In het debat van maandag 31 oktober in de Staten zijn daarvoor goede handvatten aangedragen, zoals in een uiteindelijk ingetrokken amendement van de SP.
Overigens is voor een duurzame toekomst op de landbouw ook op nationaal en Europees niveau verandering nodig. Beperking van de macht van inkopers, versterking van de positie van de producent, een eerlijke prijs, beëindigen van het verlaagde BTW tarief op vlees. Op al die lagen moeten stappen worden gezet om echt duurzame landbouw mogelijk te maken.