Om tien uur stond iedereen daar, vrijdag, op station Amersfoort. En daarmee kon de dag beginnen: zowel onze Staten­fractie als de delegatie — van de Tweede (Jolande, Linda en later ook Mariko en Tofik) en Eerste Kamer (Ruard Ganzevoort) én Euro­parlementariër Bas Eickhout — waren gearriveerd om op ontdekkings­tocht te gaan in onze provincie. Op dat moment kon nog niemand voorzien hoe inspirerend de dag zou worden, maar ikzelf — en dat geldt ook voor de anderen binnen het gezelschap — ben uiteindelijk met een warm hart en een strijdbare geest naar huis gegaan.

 

De eerste eye opener: pionier ATC Match Amersfoort

Er bestaat uitgebreide regelgeving om psychiatrisch en gedragsmatig moeilijke jongeren en jongvolwassenen te begeleiden. Op papier zou deze regelgeving er voor moeten zorgen hun kansen in deze maatschappij te vergroten en beschermen, maar in werkelijkheid veroorzaakt juist deze regelgeving en zelfs de nieuwe wet ‘Werken naar Vermogen’ een onmogelijke situatie voor een pioniersinstelling als ATC Match Amersfoort.

Bij ATC Match worden de moeilijke jongeren opgevangen, actief begeleid en aan het werk gezet. Van de jongeren die ATC Match krijgt is al bekend dat zij niet goed kunnen functioneren binnen de muren van een klaslokaal: daarom werken ze vier dagen in de week en krijgen ze les van een privédocent. Wat maakt ATC Match nu zo bijzonder? Bij ATC Match plaatsen ze de jongen die hen toegewezen worden binnen twee weken op een stage. Juist deze snelheid is noodzakelijk om te voorkomen dat de jongeren, die normaal gesproken eerst in de papiermolen belanden, niet tussentijds afglijden in verkeerd gedrag.

De weinige conventionele lesuren van ATC Match behoren tot de kern van het succes van de organisatie: bijna 100% van de jongeren die normaal gesproken in uitkeringen zouden belanden vindt door ATC Match een geschikte werkgever. Toch heeft de onderwijsinspectie deze instelling met een zwak bestempeld, terwijl de resultaten van ATC Match fenomenaal zijn. GroenLinks wil zich sterk maken voor deze pioniers, om er voor te zorgen dat ze niet teruggefloten worden door de regelgeving die dergelijke vormen van maatwerk nog niet toestaat. Jolande: “Dit trainingscentrum loopt voorop in Nederland, we moeten er alles aan doen om dit soort scholen te behouden.”

Partij-overstijgende natuurontwikkeling

Dat het strijden voor, en het realiseren van natuurgebieden niet alleen van onze GroenLinkse kant hoeft te komen bevestigt Vliegbasis Soesterberg. Dit voormalig militaire terrein werd aangekocht door de provincie om het te herontwikkelen tot het belangrijkste stukje Ecologische Hoofdstuctuur (EHS) in Utrecht. Verantwoordelijk CDA Gedeputeerde Bart Krol noemt het gebied ‘Bleker-proof’: “Doordat we toentertijd zelf het gebied hebben aangekocht en met 17 verschillende partijen om de tafel zijn gegaan is het mogelijk geweest om uit eigen financiering dit gebied te ontwikkelen. Ik ben erg blij met de keuze van toen, hierdoor is het gebied ‘Bleker-proof’ gebleken.”

Tegenwoordig leven de schapen in de helikopter-hangars en worden kunstenaars uitgenodigd om een extra culturele dimensie te geven aan dit cultuurhistorische natuurgebied. En hoewel de hekken nu nog om het gebied staan, dit heeft mede te maken met de angst dat joy-riders de drie kilometer lange landingsbaan zullen gaan gebruiken, zal het gebied in 2014 volledig geopend zijn voor publiek. Een inspirerend voorbeeld van natuurontwikkeling.

Zwemmen kan ook duurzamer

In Zeist werden we in zwembad Dijnselburg onthaald door de zeer gepassioneerde directeur Ben Delsing. Het zwembad is recentelijk verduurzaamd en door de genomen maatregelen wordt er nu jaarlijks 52% op de energiekosten bespaard. Hiervoor heeft de gemeente een investering van 1,8 miljoen gedaan, een investering die in tien jaar terugverdiend zal zijn.

Daarnaast sprak in het zwembad ook de winnaar van vorig jaar van de prijs voor Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen (MVO) die door de gemeente Zeist is ingesteld. Dit ICT-bedrijf, ‘Computer Troubleshooters’, kan tot 90% besparingen in de energie- en investeringskosten van een bedrijf realiseren. Dat dit een belangrijke tak van sport is blijkt uit de cijfers: de ICT sector is even vervuilend als de vliegsector waar het de uitstoot van CO2 betreft. Beide sectoren zijn verantwoordelijk voor 2% van de totale uitstoot.

Belgische passie voor Utrechtse cultuur

Na het praatje van gedeputeerde Mariëtte Pennarts in de bus over het provinciale cultuurbeleid (steun aan festivals, cultuureducatie en erfgoed, meer focussen op de kerntaken) werden we in het Huis a/d Werf in Utrecht ontvangen door zakelijk directeur Cobie de Vos. Samen met drie andere Utrechtse cultuurdragers, GroenLinks wethouder Frits Lintmeijer, directeur René Vlemmix van Springdance en directeur Xavier Vandamme van Stichting Oude Muziek werd ons duidelijk gemaakt wat de rol en het belang van cultuur voor de samenleving is. Hoewel de cultuursector met een proactieve houding naar oplossingen voor de bezuinigingen is gaan zoeken – Springdance en Huis a/d Werf gaan bijvoorbeeld als festival fuseren – wordt sterk gevreesd voor de culturele infrastructuur. Productiehuizen als het Huis a/d Werf moeten gesloten worden, waardoor minder capaciteit bestaan om jonge theatermakers en kunstenaars te begeleiden. Deze beschermde omgeving is echter juist heel hard nodig om hen een kans te gunnen. Cobie de Vos: “het is alsof je piloten opleidt, maar de vliegtuigen aan de grond laat staan.”

Xavier Vandamme sprak daarbij een zeer gepassioneerd betoog uit voor de Utrechtse cultuur. Als Belg vind hij het opvallend hoe bescheiden Utrechters zijn over de rol van deze stad als culturele wereldinstelling. De Stichting Oude Muziek waar hij zakelijk directeur van is – “als je gevraagd wordt om naar Utrecht te komen, dan ga je!” – organiseert bijvoorbeeld het grootste festival voor oude muziek ter wereld. En wat in Utrecht wordt getoond krijgt een kans om een internationale voortrekkersrol te nemen. Toch is de 850.000 euro die hij als subsidie ontving van het Rijk volledig weggevallen. Gelukkig maakt GroenLinks zich in de gemeente en de provincie hard om juist dit soort festivals overeind te houden. Xavier: “Als ons festival blijft bestaan, dan is dat volledig aan GroenLinks te danken.”

De voorstelling van Joris van Oosterwijk die de delegatie vervolgens te zien kreeg mag ook niet onbenoemd blijven. In tien minuten werd ons een waar audio-visueel spektakel getoond wat de dag vol werkbezoeken voor ons afsloot met een intrigerende, maar vreemd genoeg ook rustgevende reflectie.

Spreken met Sap, maar borrelen met bier

De lange inspirerende dag werd afgesloten met een uitgebreide discussie. Rogier Elshout wist ondanks het oponthoud door PowNews de 10 sprekers voldoende ruimte te gunnen om hun punt te maken. Het kinderpardon werd onder de aandacht gebracht door Tofik Dibi – “het is een strijd van de lange adem”-, Mariko Peters presenteerde het nieuwe WOB-wetsvoorstel – “het kan nu 1,5 jaar duren voordat een burger gevoelige informatie krijgt, daarmee staat de Nederlandse openbaarheid gelijk aan het niveau van een land als Zimbabwe" -, Linda Voortman pleitte voor een integrale aanpak van de huur- en de koopmarkt en zowel Jolande Sap als Bas Eickhout – “we hebben het onszelf onmogelijk gemaakt in Europa” – pleitten voor nieuwe verkiezingen.

Ook onze lokale politici kwamen aan het woord. Henk Muis, oud-wethouder van Wijk bij Duurstede, werd samen Mirjam de Rijk aan tafel genodigd om de mogelijkheden van duurzaamheid op het lokale niveau te bespreken. Zij gaven aan dat juist zonne-energie veel kansen biedt, maar het op het moment ook moeilijk heeft: regelingen om lokaal opgewekte energie aan ‘de buren’ te mogen leveren bestaan niet, en de verkapte subsidies op fossiele brandstoffen verslechteren de positie van zonne-energie. Gedeputeerde Mariëtte Pennarts en Frits Lintmeijer staken vervolgens nog een vurig betoog af over het nut van cultuur. Frits: “het is geen keuze tussen de voedselbank of een festival, de gemeente heeft best wat geld te besteden, ook al is het dan minder geworden.”

Al met al was het een lange, een enerverende, maar zeker ook een geslaagde dag.