Omdat de provincie eenmalig vastgestelde subsidies aan Buro Jeugdzorg Utrecht (BJU) niet wil blijven herhalen, hebben die een tekort op de begroting. Dat wordt weggewerkt door het schrappen van ca. 50 banen. GroenLinks vindt dat de provincie slecht leiderschap heeft getoond in de hectiek van de afgelopen maanden. Lees hier het betoog van GroenLinks in de statenvergadering van 26 april.

Betoog Mariette Pennarts, Statenvergadering 26 april 2010:

Voorzitter, de afgelopen weken ben ik benaderd door mensen uit de jeugdzorg. En ik weet dat dit ook voor de andere fracties geldt. Men maakt zich veel zorgen over de gevolgen van de bezuinigingen. Ik wil graag mijn sympathie uitspreken naar de mensen in het werkveld, die hun best doen voor de kinderen die afhankelijk zijn van de jeugdzorg. Wij willen vandaag bereiken dat de samenwerking tussen provincie en BJZ wordt verbeterd en dat wij als PS meer grip krijgen op de financiële gevolgen voor de bedrijfsvoering en daarmee op de werkdruk en de wachtlijsten.

Toen Bureau Jeugdzorg op 19 februari een persbericht verspreidde met de melding dat er taken en werknemers verdwijnen, was dat voor GroenLinks, en D66, aanleiding om schriftelijk om opheldering te vragen. Maar er was al veel eerder de indruk ‘er gaat iets fout’. Al in oktober vorig jaar was daarover door D66 aan de bel getrokken. De gedeputeerde verzekerde toen nog dat zij niet verwachtte dat er ontslagen zouden vallen.

Echter, toen de organisatie zelf met informatie naar buiten kwam, hoorden wij dat er tientallen banen gaan verdwijnen.

Toch sprak de gedeputeerde ook toen geruststellende woorden. Zij was het eens met de conclusie van GroenLinks dat hier sprake is van een crisis, maar de oplossing was in zicht. Men zag al die tijd dan ook geen enkele aanleiding om de Staten adequaat en actief te informeren over de gang van zaken. Een verwijtbare inschattingsfout. En illustratief voor de wijze waarop binnen de provincie de contacten met BJZ worden onderhouden. Hoewel het in het wekelijks portefeuillehoudersoverleg aan de orde moet zijn gekomen, werden de onderhandelingen tot aan februari uitsluitend op ambtelijk nivo gevoerd. Waar op dat moment onvoldoende kennis en continuïteit voorhanden was. De kwestie is daardoor verkeerd ingeschat. Het feit dat PS niet op tijd en afdoende is geïnformeerd is, wat GroenLinks betreft, een aantasting van het vertrouwen. Dit vertrouwen zal hersteld moeten worden.

Er is de afgelopen maanden in het contact tussen provincie en BJZ iets flink fout gegaan. Hoe kan men anders een persbericht uitsturen over een situatie die, naar later blijkt, voor een deel opgelost kan worden met een voorfinanciering? Hoe kan de verwachting ontstaan dat incidentele gelden ook in de toekomst beschikbaar zullen blijven? Zulke ernstige miscommunicatie zou ondenkbaar moeten zijn in een partnership zoals die tussen provincie en BJZ. 
BJZ is het enige jeudzorg buro in de provincie. 
De provincie is de enige geldverstrekker voor BJZ. 
Onlangs werd geconcludeerd: ‘wij zijn tot elkaar veroordeeld’. Zo’n relatie van onderlinge afhankelijkheid moet zorgvuldig en op het juiste niveau gemanaged worden.

Door onvoldoende ambtelijke continuïteit en deskundigheid, en door onvoldoende bestuurlijk toezicht, hebben zaken veel te lang voortgeduurd. In september 2009 werden de gesprekken opgestart over de subsidie van 2010. Deze maand  moest BJZ concluderen dat zij zit met een gat in de begroting  van 3 miljoen euro. We zijn dan ruim 200 dagen verder. Wat is er fout gegaan?

Niet alleen is de gebruikelijke voorfinanciering van justitieel geld aanvankelijk niet uitgevoerd (een scherp voorbeeld van te weinig kennis en ervaring). Ook bleek dat door de provincie eenmalig (incidenteel) verstrekt geld, is ingezet voor structurele problemen. De geldstroom stopt, de tijdelijke werknemers moeten vertrekken. Maar we weten allemaal dat de knelpunten gewoon blijven.

Ook de nu beschikbaar gestelde middelen van 1,4 mln. bieden maar gedeeltelijk en ook maar tijdelijk een oplossing. Het resterende tekort op de begroting van 3 mln. euro zal BJZ uit de eigen middelen moeten bijpassen. Wij stellen met klem de vraag aan de gedeputeerde: “Is BJU in staat om dit bedrag in de eigen begroting te vinden? Beschikt zij over voldoende Eigen Vermogen om deze klap op te vangen? Hoe hoog schat u hiervan het risico in? En wie staat er garant als het fout gaat?”

De alarmerende situatie heeft inmiddels geleid tot het opstappen van de directeur/bestuurder. Terwijl de gedeputeerde ‘verscherpt toezicht’ aankondigde, stuurde de Raad van Toezicht van BJZ een brief waarin zij het beleid van de betrokken directeur blijven steunen. Vooral de gerealiseerde verbeteringen in de bedrijfsvoering worden benadrukt. GroenLinks constateert dat hier sprake is van een uiteenlopende percepties van een en  dezelfde realiteit.

En daarmee zijn we in een situatie beland die in schril contrast staat met de aanbevelingen uit de beleidsaudit ‘Sturen in Vertrouwen’. In april 2007 Statenbreed aangenomen met een opdracht aan GS om de relatie met BJZ te intensiveren en om meer bestuurlijk leiderschap te tonen. GroenLinks wil dat u de Staten in de Kaderbrief van juni expliciet informeert over de wijze waarop u de aanbevelingen uit de Audit toepast in de werkwijze met BJZ. Groenlinks dient daarom met D66 een motie in .

In deze motie vragen wij bovendien dat GS ons informeert over de mate waarin BJZ met de nu beschikbare financiële middelen in staat is om een duurzaam financieel beleid te voeren. Wij blijven namelijk nog steeds in een situatie verkeren waarin incidenteel geld wordt ingezet voor structurele problemen en waarbij de justitiële gelden niet toereikend blijken te zijn voor de taakstelling van BJZ.
GroenLinks wil weten wat de gevolgen hiervan zijn voor de werkdruk van de medewerkers en wat de gevolgen zijn voor het aantal kinderen op de wachtlijst.

Voorzitter, GroenLinks weet ook wel dat in deze situatie de zwarte piet niet alleen gespeeld moet worden naar de provincie. Ook BJZ heeft haar aandeel in de ontstane problemen. In het vertrouwelijke gesprek dat wij hebben gehad met Bestuur en Raad v Toezicht is dit ook erkend. Men zal meer moeten anticiperen op de toekomst en de dialoog met de provincie scherper en inhoudelijker moeten voeren.

Maar onze taak is om de provinciale rol kritisch te beoordelen.

- GroenLinks is van mening dat de gedeputeerde PS onvoldoende actief heeft geïnformeerd. Pas na het persbericht van BJU en vragen in de commissie kwam het eerste memo. Dat was te laat.

- De wijze waarop de afgelopen maanden het overleg is gevoerd tussen provincie en BJU is niet in overeenstemming met de werkwijze zoals die is aanbevolen in de beleidsaudit ‘Sturen in Vertrouwen’.

- Wij vinden bovendien dat de gedeputeerde veel te laat in het proces een actieve rol is gaan spelen. Pas in februari, op verzoek van BJZ, is er een eerste bestuurlijk gesprek geweest.

Met de motie willen wij dat in de Kaderbrief Jeugdzorg die wij in juni krijgen aangeboden, duidelijk wordt hoe deze knelpunten worden opgelost. Onze inzet is gericht op de toekomst. Wij willen dat de gedeputeerde orde op zaken stelt en PS de mogelijkheid biedt om hierin actief mee te sturen.

Naschrift:

De motie 'Verbetering Plan van Aanpak Buro Jeugdzorg' werd gesteund door PvdA, SP en Partij vd Dieren. Omdat de gedeputeerde in de beantwoording geen enkele reflectie toonde op het eigen handelen in de afgelopen weken, werd een Motie van Afkeuring ingediend mbt de wijze waarop het college de regie had gevoerd in de afgelopen periode.

Nadat de gedeputeerde alsnog erkende dat er fouten waren gemaakt in de afgelopen periode, werd de motie ingetrokken en werd een enigszins gewijzigde motie 'Plan van Aanpak BJU' alsnog aangenomen.