De Provinciale Ruimtelijke Structuurvisie (PRS) en Verordening (PRV) liggen op het moment ter inzage. Dat de ruimtelijke indeling van de provincie voor GroenLinks dilemma’s met zich meebrengt onderschrijft statenlid en woordvoerder Florian Bekkers. Immers, met vele wensen en schaarse ruimte moeten er altijd keuzes gemaakt worden… Op een rijtje: de dilemma’s met betrekking tot duurzame verstedelijking, natuur en landbouw.

 

1) Duurzame verstedelijking

Eén van de belangrijkste aspecten bij duurzame verstedelijking is een duidelijke voorkeursvolgorde voor woningen, bedrijven, winkels etc. Deze is als volgt:

  1. Er moet regionaal bezien behoefte zijn;
  2. Deze behoefte dient bij voorkeur gerealiseerd te worden door binnenstedelijke herstructurering of transformatie;
  3. En als er dan nog uitbreiding nodig is moet er voor gezorgd worden dat deze nieuwbouw ook per fiets en openbaar vervoer goed bereikbaar is.

Dit klinkt logisch, maar in de praktijk is het soms nog best lastig. Stel er is vraag naar woningen in Woerden en er zijn huizen beschikbaar in Leidsche Rijn, zeggen we dan dat er regionaal bezien in de behoefte kan worden voorzien en dat mensen dus niet in Woerden, maar in Leidsche Rijn kunnen gaan wonen? En hoe ver gaan we met bouwen voor een vraag die in de stad Utrecht bijna onverzadigbaar is? Moeten we niet gewoon een grens stellen ter bescherming van de groene omgeving in onze provincie en zo ook woningmarkten elders in het land een kans geven? De komende maanden zoeken we naar het juiste evenwicht in de beantwoording van deze vragen. In elk geval denkt GroenLinks dat een aantal uitbreidingslocaties, waar geen station bij in de buurt is, beter vervangen kan worden door kleinschaliger bebouwing nabij stations in combinatie met enkele nieuwe stations.

2) Natuur

Natuur is voor GroenLinks een belangrijk speerpunt. Juist voor natuur hebben we binnen deze coalitie flink wat investeringen bedongen. De Ecologische Hoofdstructuur (EHS) wordt door rijksbezuinigingen minder omvangrijk, maar mede dankzij GroenLinks blijft Utrecht natuur structureel beschermen en investeert de provincie Utrecht ook extra. Tegelijkertijd is het natuurbeheer erg technocratisch en top-down vormgegeven. Met de anti-natuursfeer van wijlen kabinet Rutte konden we dat moeilijk beamen, maar om hernieuwd draagvlak voor natuur te realiseren zouden we ervoor kunnen kiezen ook werk te maken van begrijpelijkere natuurregelgeving en het vergroten van de zeggenschap van mensen in het betreffende gebied. Want heeft het draagvlak voor de EHS er baat bij wanneer de natuurbeleving van burgers er op achteruit gaat? Het komt bijvoorbeeld voor dat volgens ecologische criteria een mooi groenrijk gebied waar mensen aan gehecht zijn platgewalst wordt,waarna in dat kaalgeslagen gebied bepaalde plantensoorten worden ingezaaid. Hoewel het gebied vervolgens aan de ecologische criteria voldoet zijn de omwonenden ongelukkig: die kijken voor hun gevoel tegen een zandwoestijn aan. GroenLinks zal in Utrecht duidelijk zijn over de bescherming die natuur nodig heeft, maar daar ook omwonenden bij te betrekken, om het draagvlak voor natuur zeker te stellen.

3) Landbouw

In de Provinciale Ruimtelijke Verordening (PRV) worden de voorwaarden gesteld waaronder extra grote bouwblokken voor agrarische bedrijven worden toegestaan. Op die bouwblokken kunnen bedrijven hun activiteiten organiseren, waaronder opslag van voeding, parkeerplaatsen voor materieel en ook: stallen. Kortom, hier kunnen grote stallen, zelfs megastallen door ontstaan, maar alleen mits het bedrijf kan aantonen dat deze groei noodzakelijk is om te kunnen voortbestaan.

Hoe kan het dat GroenLinks dit niet afwijst? We zijn hiermee akkoord gegaan, omdat we in de coalitie hebben afgesproken dat een vergroting van het oppervlak van stallen moet leiden tot de verbetering van dierenwelzijn, de vermindering van milieubelasting ende verbetering van de volksgezondheid. Daarnaast dient er een goede inpassing in het landschap plaats te vinden. Voorgenoemde vier elementen zijn volgens GroenLinks belangrijker dan de simpele omvang van een bouwblok of stal.

Onze inzet is er nu vooral op gericht er achter de schermen voor te zorgen dat onze voorwaarden goed geborgd worden in de verordening. Het zijn stevige voorwaarden, en initiatieven die toestemming krijgen moeten echt een bijdrage leveren aan de ontwikkeling van een dier-, mens- en milieuvriendelijke landbouw. Het interessante is dat het CDA en zelfs vele agrariërs dat met ons eens zijn.

Het dilemma dat voor ons over blijft is dat we liever zouden zien dat boeren een eerlijke prijs kunnen vragen, dat de vleesconsumptie wordt verminderd en dat onze voorwaarden ook op nationaal en Europees niveau standaard worden, maar op die niveaus hebben we, afgezien van het feit dat we als voorbeeld kunnen dienen, beperkte politieke invloed. We hopen met ons Utrechtse compromis ervoor te zorgen dat een aantal verbeteringen in elk geval plaats kan vinden.

Volgende keer: de dilemma’s met betrekking tot windmolens en biomassa, ruimtereserveringen voor spoor- en tramlijnen, financiering van groene recreatiegebieden, en de bescherming en vooral versterking van ruimtelijke kwaliteiten als landschap en cultuurhistorie.