90% van de burgemeesters in de provincie is van VVD, CDA of PvdA huize. En dat terwijl deze 3 partijen electoraal slechts 60% van het provinciaal bestuur vertegenwoordigen. Dat moet anders vindt GroenLinks. Lees hier hoe het precies zit in onze provincie.

De Commissaris der Koningin, Roel Robbertsen (CDA), heeft zichzelf bij zijn aantreden als doel gesteld om de werving voor het burgemeestersambt te verbeteren. Om ook uit andere kringen kandidaten te interesseren voor dit ambt. Hij noemde daarbij etnische minderheden en vrouwen. Vanzelfsprekend steunt GroenLinks deze benadering, maar wij willen toch ook een andere achterstelling aankaarten, nl. die van de politieke representativiteit.

Als je kijkt naar de samenstelling van het burgemeesterscorps in de provincie Utrecht valt op dat dit vrijwel geheel een aangelegenheid is van de drie grote partijen: CDA, VVD en PvdA. Van de 29 burgemeesters behoren er 9 tot de VVD, 8 tot de PvdA en 7 tot het CDA. Hiernaast zijn er 2 burgemeesters van D66 huize, 1 van CU, 1 van SGP en 1 partijloos. De waarnemend burgemeesters zijn allen lid van CDA (1), VVD (3) en PvdA (3), de recente benoemingen betroffen CDA (1) en VVD (2). De allang in de provinciale en landelijke politiek aanwezige partijen SP en GroenLinks, samen goed voor zo’n 20% van de kiezers in de provincie Utrecht, bezetten geen enkele burgemeesterspost.

Vergeleken met de samenstelling van Provinciale Staten cq. de uitslagen van de provinciale verkiezingen is dit objectief bezien een sterke oververtegenwoordiging van CDA, VVD en PvdA. Deze hebben samen nog geen 60% van de stemmen, maar bezetten bijna 90% van de burgemeesters zetels. De overige partijen, goed voor ruim 40% van de stemmen bezetten 13% van de burgemeesterszetels. En GroenLinks en SP zoals gemeld, geen enkele.

Naast de drie recent benoemde waarnemend burgemeesters, zijn er bij de 29 gemeenten die onze provincie telt, nog vier waarnemend burgemeesters: Abcoude, Breukelen, Loenen en Woudenberg. Drie van hen waren in de vorige periode lid van Gedeputeerde Staten van Utrecht.

Hoewel de politieke kleur van een burgemeester niet ter zake doet voor wat betreft de functievervulling (aangezien het een functie is die boven partijen staat) speelt het toch altijd een rol. Tekenend is dat er ook maar zeer weinig burgemeesters zijn die niet vermelden van welke partij zij lid zijn. Het lidmaatschap speelt een rol in de talrijke netwerken waar een burgemeester deel van uit maakt en het speelt ook een rol in de mogelijkheden die partijen hebben om middels dit soort benoemingen bij te dragen aan de samenleving en zichtbaar te zijn als betrouwbare bestuursclub. Niet onvermeld moet ook blijven dat het bijdraagt aan de mogelijkheden die partijen hebben om hun bestuurlijk kader verder te ontwikkelen

Uiteraard spelen bij de benoeming van burgemeesters vnl. opvattingen van gemeenteraden. Maar tegen het licht dat er naar een betere representativiteit van de bevolking in deze functies wordt gestreefd, kan ook het waarnemend burgemeesterschap een rol spelen. De waarnemend burgemeesters worden door de Commissaris dere Koningin aangesteld. En dan geldt dat het niet goed denkbaar is dat er overwegingen zijn die tot de conclusie zouden kunnen leiden dat het ‘boven de partijen staan’ meer een kwaliteit is van leden van VVD, PvdA en CDA dan van leden van andere partijen of partijlozen.

Bas Nugteren heeft hierover vragen gesteld aan de Commissaris der Koningin.